LVNL: schaalbare infrastructuur voor nieuw luchtverkeersleidingssysteem

LVNL garandeert de veilige en efficiënte afhandeling van het vliegverkeer in het Nederlandse luchtruim. Vanuit de torens op de luchthavens Schiphol, Eelde, Beek, Rotterdam en Lelystad begeleiden luchtverkeersleiders van LVNL startende en naderende vliegtuigen in de directe nabijheid van de luchthavens. Het aankomende en vertrekkende vliegverkeer dat zich iets verder van de luchthavens bevindt begeleiden zij vanuit een grote radarzaal op Schiphol-Oost. Het luchtverkeersleidingssysteem dat luchtverkeersleiders in deze radarzaal gebruiken wordt vernieuwd.

“Ons bestaande systeem biedt alle ondersteuning die we nodig hebben, maar technologisch gezien zijn we aan het einde gekomen van innovatiemogelijkheden. Daarom gaan we in 2023/2024 over op iCAS. Dit nieuwe systeem wordt ontwikkeld in opdracht van een consortium van verschillende luchtverkeersleidingsorganisaties, in het kader van Europese harmonisatie”, vertelt Arthur Vriend, Team Leader bij het afdeling iCAS van LVNL. iCAS moet op een geschikte omgeving draaien. Arthur: “Daarom zijn we bezig met het opzetten van een hele nieuwe, gestandaardiseerde infrastructuur.” Sinds 2016 werkt Willem Jellema, senior infrastructuurspecialist van Conclusion Xforce, mee aan dit project. 

LVNL koos voor een infrastructuurarchitectuur gebaseerd op het Ontwikkeling-, Test-, Acceptatie- en Productie-principe (OTAP), met Educatie als vijfde stap. 

Arthur legt uit: “Momenteel hebben we drie omgevingen, één voor productie, één voor testen en ontwikkelen en één voor educatie. Het is complex om ruimte en tijd te vinden voor alle ontwikkeling, test en acceptatie werkzaamheden, zeker omdat we ook met externe ontwikkelaars werken. In de nieuwe situatie hebben we voor elke stap een eigen omgeving.” 

Als besturingssysteem voor de verschillende onderdelen van de infrastructuur wordt Red Hat Enterprise Linux (RHEL) gebruikt. Willem licht toe: “RHEL is heel stabiel en schaalbaar en Red Hat is een van de grootste spelers op de markt. LVNL kan heel lang rekenen op support en updates, zodat het platform ook in de toekomst stabiel blijft. Dat is natuurlijk essentieel bij zo’n bedrijfskritisch systeem.” Ook de applicaties waarmee iCAS gegevens uitwisselt, bijvoorbeeld radar- of weersinformatie, draaien straks gestandaardiseerd op RHEL. Gemeenschappelijke infrastructuurvoorzieningen, bijvoorbeeld voor monitoring, logging of back-up, vergemakkelijken het beheer van de omgeving. 

Voor een maximale beschikbaarheid van de nieuwe infrastructuur maakt LVNL voor componenten in het educatiesysteem, de development omgeving en het testsysteem gebruik van virtualisatie. “Met VMware kunnen meerdere virtuele servers op onze fysieke servers draaien en gaan we dus veel efficiënter om met onze servercapaciteit. Ook het opschalen is eenvoudig”, aldus Willem. 

De werkplekken van de luchtverkeersleiders zien er in de nieuwe omgeving anders uit. Ze krijgen een groot ultra high-definition (4K) beeldscherm, met een raster voor iedere applicatie die ze gebruiken. Daarmee hebben ze in één oogopslag overzicht over alle benodigde informatie.

LVNL koos voor een infrastructuurarchitectuur gebaseerd op het Ontwikkeling-, Test-, Acceptatie- en Productie-principe (OTAP), met Educatie als vijfde stap. 

Arthur legt uit: “Momenteel hebben we drie omgevingen, één voor productie, één voor testen en ontwikkelen en één voor educatie. Het is complex om ruimte en tijd te vinden voor alle ontwikkeling, test en acceptatie werkzaamheden, zeker omdat we ook met externe ontwikkelaars werken. In de nieuwe situatie hebben we voor elke stap een eigen omgeving.” 

Als besturingssysteem voor de verschillende onderdelen van de infrastructuur wordt Red Hat Enterprise Linux (RHEL) gebruikt. Willem licht toe: “RHEL is heel stabiel en schaalbaar en Red Hat is een van de grootste spelers op de markt. LVNL kan heel lang rekenen op support en updates, zodat het platform ook in de toekomst stabiel blijft. Dat is natuurlijk essentieel bij zo’n bedrijfskritisch systeem.” Ook de applicaties waarmee iCAS gegevens uitwisselt, bijvoorbeeld radar- of weersinformatie, draaien straks gestandaardiseerd op RHEL. Gemeenschappelijke infrastructuurvoorzieningen, bijvoorbeeld voor monitoring, logging of back-up, vergemakkelijken het beheer van de omgeving. 

Voor een maximale beschikbaarheid van de nieuwe infrastructuur maakt LVNL voor componenten in het educatiesysteem, de development omgeving en het testsysteem gebruik van virtualisatie. “Met VMware kunnen meerdere virtuele servers op onze fysieke servers draaien en gaan we dus veel efficiënter om met onze servercapaciteit. Ook het opschalen is eenvoudig”, aldus Willem. 

De werkplekken van de luchtverkeersleiders zien er in de nieuwe omgeving anders uit. Ze krijgen een groot ultra high-definition (4K) beeldscherm, met een raster voor iedere applicatie die ze gebruiken. Daarmee hebben ze in één oogopslag overzicht over alle benodigde informatie.

Bij de ontwikkeling en realisatie van zo’n vitale nieuwe infrastructuur ga je vanzelfsprekend niet over één nacht ijs. LVNL zette de eerste stappen in 2012, met het opzetten van een kleine demonstratie-omgeving met een Duitse zusterorganisatie. Rond 2016 viel de beslissing om in de ingezette richting verder te gaan. Toen werd Willem ingeschakeld bij het project, eerst als technisch beheerder van de testomgeving, later in de rol van solutions architect. 

Arthur: “Willem heeft een sterke ontwerprol gespeeld en ons geholpen bij het bedenken en neerzetten van de omgeving. In eerste instantie was hij vooral met de infrastructuur bezig, maar hij bleek al snel veel meer te kunnen. We werken agile en Willem is bijvoorbeeld product owner geworden. Het is heel bijzonder dat een externe kracht zo’n rol invult. Hij komt ook met allerlei ideeën en initiatieven. Zo heeft hij de Kanban-methode ingebracht en laten zien hoe we daar het beste mee werken.” 

Met de overstap op een gestandaardiseerde technologische omgeving, gaat er ook organisatorisch het een en ander veranderen bij LVNL. Zo zijn de specialisten die zich voor verschillende applicaties met infrastructuur bezighouden ondergebracht in een nieuwe afdeling. Ook de manier van werken is geüniformeerd. Willem: “We hebben allerlei processen en procedures rondom de nieuwe infrastructuur ingericht, zodat er een Infrastructuur Competence Center is ontstaan waarin we alle kennis samenbrengen.”

Komende periode worden de nieuwe omgevingen opgeleverd. LVNL beschikt dan over een gestandaardiseerde, goed beheersbare en flexibele infrastructuur met een hoge beschikbaarheid, als basis voor iCAS. Arthur: “Daarmee zijn we klaar voor de harmonisatie van luchtverkeersleidingssystemen binnen Europa. We krijgen zo ook toegang tot applicaties die andere luchtverkeersleidingen ontwikkelen en kunnen samen innoveren.” 

Met RHEL hoeft LVNL zich daarbij geen zorgen te maken over de schaalbaarheid of beschikbaarheid. De capaciteit van de infrastructuur is snel uitgebreid. “Een nieuwe virtuele server toevoegen is vijf minuten werk”, stelt Willem. 

Het infrastructuurproject bij LVNL heeft Willem zelf als ICT-professional ook veel gebracht. “Ik ben met allerlei aspecten bezig geweest. Van het beheer van de testomgeving, tot het neerzetten van een infrastructuur en de implementatie van een virtueel platform. Het is een ontzettend interessant project, dat me heeft geholpen mijn skills als solutions architect te verbeteren.” 

Luchtverkeersleiding Nederland (LVNL) regelt de luchtverkeersleiding binnen het Nederlandse burgerluchtruim en alles wat daarbij komt kijken. Bijvoorbeeld het vernieuwen en beheren van technische systemen, het verstrekken van luchtvaartinlichtingen, het verzorgen van opleidingen voor luchtverkeersleiding en het verzorgen van luchtvaartkaarten en -publicaties. Al meer dan 90 jaar zorgt LVNL professioneel en vakkundig voor veilige verkeersstromen in de lucht.