VIPP 5 in gewonemensentaal (3): de meerwaarde voor de patiënt

Eigenaarschap en regie

De meerwaarde van een PGO zit ’m in de eerste plaats in de betrokkenheid van de patiënt. Door een PGO te gebruiken krijgt de patiënt meer regie over z’n eigen zorg en zorgdata, en daar hechten steeds meer mensen – terecht – steeds meer waarde aan. We raken er hoe langer, hoe meer gewend aan om (online) de regie te hebben over onze eigen gegevens.

Daarnaast fungeert een persoonlijke gezondheidsomgeving als een verzamelpunt. Waar je in een ziekenhuisportaal alleen informatie vindt over de zorg die in het ziekenhuis is geleverd, staan in een PGO ook gegevens van andere zorginstellingen, zoals de huisarts. Bovendien kan de patiënt via een PGO onder andere informatie uitwisselen met een zorginstelling en langs die weg bijvoorbeeld laten weten dat hij of zij verhuisd is, of inmiddels niet meer rookt.

De patiënt als klant

Hoewel die informatie-uitwisseling een mooie stap voorwaarts is in de communicatie tussen zorgverlener en patiënt, gaat dat wel gepaard met uitdagingen. Wat gebeurt er bijvoorbeeld met de informatie die de patiënt verstuurt? Waar belandt het? En wie mag welke informatie aanpassen? Een secretariaat kan prima een adreswijziging doorvoeren, maar voor een medische aanpassing is een zorgverlener nodig.

Ook niet onbelangrijk: de patiënt wordt via de PGO klant van de ICT-afdeling. Als er iets niet werkt, gaat hij of zij immers op zoek naar technische ondersteuning, en ook als de vraag eigenlijk voor de PGO-leverancier bedoeld is, is de kans groot dat de patiënt eerst contact opneemt met de zorginstelling. De werklast voor de servicemedewerkers neemt daardoor toe, en een vraag van een patiënt vraagt om een andere aanpak dan een vraag van een collega. Furore denkt mee met zorginstellingen over die vorm van ondersteuning, zodat het voor de patiënt duidelijk is aan wie zijn of haar vraag gesteld moet worden.

Meewerkend voorwerp

Wat de PGO uiteindelijk moet gaan bewerkstelligen, is een grotere betrokkenheid bij de patiënt. Die moet inzien dat hij of zij een belangrijke bron van informatie is voor de arts, en moet in feite deelgenoot worden van de zorg – van lijdend voorwerp naar meewerkend voorwerp. 

Daarvoor is goede voorlichting cruciaal: als zorginstelling kun je de patiënt niet domweg instrueren om een PGO te downloaden en je vervolgens terugtrekken. Je moet ook uitleggen hoe het werkt, wat het voor de patiënt betekent om bepaalde informatie te kunnen bekijken, wat hij of zij met die informatie kan en wat de rol van de arts bij die informatieverstrekking is. 

Uitdagingen

Al met al gaat het gebruik van een PGO gepaard met best wat uitdagingen. Sommige zorgverleners vragen zich daarom af: is het al die moeite wel waard, en zit de patiënt er wel op te wachten? Het patiëntenportaal wordt immers ook lang niet door elke patiënt gebruikt, en vooral oudere generaties lijken weinig behoefte te hebben aan extra inzicht in hun zorg. Maar als we niks doen, gaat er ook niks veranderen. En de patiënt is als informatiebron zó belangrijk dat het zonde is om daar niet optimaal gebruik van te maken. Een PGO maakt die informatie gestructureerder en daarmee toegankelijker.

Tips

Wil je als zorginstelling aan de slag met de implementatie van PGO’s als vast onderdeel van de zorg? Dan heb je vast iets aan deze tips:

• Benadruk dat de patiënt volledig vrij is bij zijn keuze voor een PGO. Als de app een MedMij-label heeft, is het goed. Op de website van MedMij staat een overzicht van PGO’s waar de patiënt gebruik van kan maken.
• Adviseer de patiënt naar meerdere PGO’s te kijken of gebruik te maken van de keuzehulp van de Patiëntenfederatie. De PGO’s verschillen in functionaliteit, waardoor de ene app misschien beter aansluit op de wensen van de patiënt dan de andere.
• Betrek de patiënten- of cliëntenraad bij de communicatie rond de PGO. Hoe kijken zij ertegenaan? Snappen ze het überhaupt?
• Wees je ervan bewust dat de patiënt niets weet over PGO’s, VIPP 5 en zorginformatiebouwstenen. Begin dus onderaan met de communicatie: waar komen we vandaan? Wat is de meerwaarde? Zo zorg je ervoor dat de patiënt alles kan volgen, zonder dat hij of zij alle vaktermen kent.
• Zet relevante informatie niet alleen op de website, maar richt ook een fysieke plek in waar mensen terecht kunnen met vragen, bijvoorbeeld een kraampje in de centrale hal. 

Furore is expert op het gebied van gestructureerd registreren en uitwisselen. We hebben collega’s die betrokken zijn bij de ontwikkeling van de standaarden die worden gebruikt in de VIPP-regelingen, collega’s die letterlijk naast de arts zitten bij de inrichting van de systemen en collega’s die zelf uit de zorg komen. In deze artikelenreeks bundelen we al onze kennis over VIPP 5 in gewonemensentaal, zodat ook mensen zonder IT-achtergrond hun weg kunnen vinden in het programma.