Digitale toepassingen bieden tal van mogelijkheden
Door de COVID-crisis hebben we de noodzaak ervaren om meer zorg op afstand te faciliteren. “Digitaal waar het kan, fysiek waar het moet” wordt het nieuwe richtsnoer voor de organisatie van zorg. Digitale toepassingen kunnen op vele verschillende manieren worden ingezet om patiënten en cliënten te begeleiden en de werklast van zorgmedewerkers te verminderen. In de voorbereiding op een consult met een medisch specialist kan een zorginstelling digitale hulpmiddelen inzetten om patiënten te informeren, met patiënten te communiceren, triage te doen op verwijzingen en patiënten meer regie te geven, onder andere door zelf een afspraak te plannen en diagnostische vragenlijsten in te vullen. Zo komen patiënten beter voorbereid op het spreekuur en vervallen administratieve taken bij de zorginstelling. Terwijl patiënten op de wachtlijst staan, kan de zorginstelling reeds digitaal ondersteuning en begeleiding bieden.
Door middel van thuismonitoring en telebegeleiding van patiënten met een chronische aandoening kunnen acute problemen en opnames worden voorkomen. Studies hebben aangetoond dat thuismonitoring effectief is en daadwerkelijk het aantal poliklinische bezoeken en opnames afneemt. Patiënten ervaren thuismonitoring als prettig. Samen met inzage in de eigen medische gegevens, (bijvoorbeeld via een patiëntenportaal of PGO), en toegankelijke en begrijpelijke voorlichting kunnen chronisch zieken zo meer regie nemen over hun gezondheid.
Technologie voor thuismonitoring sleepte ziekenhuizen door het diepste dal van de coronacrisis, blijkt uit de cijfers. Een aantal ziekenhuizen zetten de technologie in om patiënten vervroegd te ontslaan. Dat bespaarde gemiddeld vijf ligdagen per patiënt. In deze gevallen gaat het om post-klinische zorg op afstand.
In de geestelijke gezondheidszorg hebben online en hybride vormen van therapie hun effectiviteit bewezen. Ook in de langdurige zorg en de thuiszorg hebben digitale hulpmiddelen hun intrede gedaan: voor begeleiding bij het innemen van medicijnen, ondersteuning bij structuur in de dag, toezicht houden en alarmeren.
De opkomst van digitale zorg betekent ook de opkomst van nieuwe digitale zorgdiensten, nieuwe aanbieders in de markt en een toenemend gebruik van data en analytics. Deze ontwikkelingen gaan hand in hand. Door betere inzet van data analyse begrijpen we steeds beter welke patiënten welke specifieke zorg nodig hebben en door continu monitoren kunnen we bepalen wannéér patiënten zorg nodig hebben.
Implementatie van digitale zorg gaat niet vanzelf
Zo is het voor zorgmedewerkers en zorggebruikers nog niet altijd duidelijk hoe digitale zorg het beste kan worden ingezet. Digitale zorg is niet iets ‘voor erbij’, maar moet een vast onderdeel zijn van het zorgproces. Hybride werken moet het nieuwe normaal worden, waarin zorg steeds meer onafhankelijk is van de fysieke locatie. Het anders organiseren van de zorg vraagt om een paradigmashift en het verbeteren van de digitale vaardigheden van zorgprofessionals. Ook het ontbreken van een structurele financiering van digitale zorg vormt nog steeds een belemmering.
