In één keer een bedrag opnemen uit je pensioen is een middel, geen doel

Dat mensen vanaf 1 januari 2023 de mogelijkheid hebben om 10% van hun pensioen in een keer op te nemen, klinkt als een financiële verbetering. Toch hebben David Kronbichler, managing director bij Ortec Finance en Robin Bouman, managing director bij Yellowtail zo hun bedenkingen bij de huidige vorm van dit nieuwe keuzerecht. “Wat als je deelnemers zou begeleiden bij het maken van deze keuze? Daar ligt een mooie kans voor pensioenuitvoerders.”

Vanaf 1 januari 2023 mogen pensioendeelnemers eenmalig maximaal 10% van hun pensioen in één keer opnemen. Hierdoor wordt de pensioenuitkering vanzelfsprekend wel lager. Veel mensen klinkt dit als muziek in de oren. Je krijgt immers ineens een flinke smak geld.  Kies je voor deze mogelijkheid, dan komt de mogelijkheid voor een hoog-laag pensioen te vervallen.

Fikse consequenties

Robin: “Een bedrag ontvangen uit je pensioenpot is natuurlijk best lekker. Daar kun je leuke dingen van doen, zoals reizen, verbouwen of je hypotheek aflossen. Zo’n keuze kan ook nadelig uitpakken. Omdat je ineens een groot bedrag krijgt, kun je in dat jaar namelijk gekort worden op bijvoorbeeld je huurtoeslag. Of je komt in een hogere belastingschijf terecht waardoor je een aanzienlijk deel van het uitgekeerde bedrag naar de fiscus mag brengen, zeker als je dit vergelijkt met de lagere belastingdruk tijdens pensionering. Het NIBUD maakt zich hier ook zorgen over en vindt dat de regeling fiscaal neutraal gemaakt moet worden. Pensioendeelnemers moeten zich goed bewust zijn van deze consequenties, want de nadelige gevolgen kunnen ertoe leiden dat je van het opgenomen bedrag onderaan de streep uiteindelijk maar 40% overhoudt.” David: “Dat zie je ook in bijvoorbeeld het Verenigd Koninkrijk. Daar kunnen mensen zelfs tot 25% van hun pensioen in één keer opnemen. De ervaring leert dat mensen hierdoor op lange termijn flink in de problemen kunnen raken en geld te kort komen tijdens hun pensionering. Hoewel financieel advies in het Verenigd Koninkrijk vrij gewoon is en veel mensen daar gebruik van maken, gaat het toch vaak mis. Begeleiding bij het maken van de keuze is dus cruciaal”

Present bias

David: “Als consument kun je alleen een afgewogen keuze maken over het wel of niet opnemen van dit bedrag als je het totaalplaatje van je financiën erbij neemt. Vraag is: hoe komt iemand aan dat totaalplaatje? Wie biedt dat aan? Inzicht hebben in het geheel is namelijk echt essentieel. Want de verleiding is natuurlijk groot om ja te zeggen tegen een groot bedrag, als je die mogelijkheid voorgelegd krijgt. Hier speelt de ‘present bias’ op: de neiging om nu te kiezen voor een bepaald bedrag in plaats van af te wachten en later een groter bedrag te krijgen.’ Dat is heel begrijpelijk, zeker als je niet zo ruim bij kas zit.”

Het doel is het uitgangspunt

Robin: “Dat is wel precies het punt. Want waarom zou je dat bedrag ineens willen opnemen? Consumenten moeten een stap terug doen en eerst bedenken: wanneer heb ik geld nodig en waarvoor? Dan kun je vervolgens bepalen of een bedrag ineens ontvangen voor jou wel nuttig en wenselijk is. Consumenten moeten beseffen dat deze mogelijkheid tot het opnemen van een bedrag ineens een middel is, en geen doel op zich. En dat deze keuze consequenties heeft, zoals gekort worden op je huurtoeslag of meer belasting gaan betalen waardoor je per saldo uiteindelijk minder overhoudt. Wat is je doel en past opname van dit bedrag daarbij? Dat is een beslissing die je als consument stapsgewijs en weloverwogen moet nemen. Je mag niet verwachten dat iedereen hier zelf toe in staat is.”

Taak versus zorgplicht

David: “Hier ligt een taak voor pensioenuitvoerders. Een brief met wat uitleg sturen naar hun deelnemers is niet voldoende. Zij zullen meer moeten doen dan alleen informeren, ze zullen inzicht moeten bieden waardoor de consequenties van een keuze duidelijk worden. Dat is ook onderdeel van hun zorgplicht. Daar wordt het wel lastig, want pensioenuitvoerders kunnen alleen adviseren over hun eigen regeling. Veel uitvoerders maken al wel de stap naar het totale financiële plaatje van hun deelnemers, maar zullen niet zo snel de stap zetten om advies uit te brengen over andere pensioenregelingen heen, want dat valt niet binnen hun verantwoordelijkheden. Maar ervoor zorgen dat hun deelnemers een goede keuze kunnen maken, passend bij het doel dat de deelnemer voor ogen heeft, valt wél binnen hun zorgplicht. Daar ontwikkelt zich een interessant spanningsveld waar ook pensioenconsulenten en adviseurs zich in mengen. Hierbij heb je technologie nodig die de deelnemer in staat stelt om eenvoudig zijn/haar data te delen met de consulent of adviseur.

Kansen

Robin: “Ik ben ervan overtuigd dat het begeleiden van consumenten in deze keuze mooie kansen biedt voor pensioenuitvoerders om dichter bij hun deelnemers te komen. En dan niet pas tegen de pensioengerechtigde leeftijd, maar nu, op dit moment. Door samen die klantreis te maken, kunnen zij waardevolle gegevens verzamelen over hun deelnemers waarmee zij hun deelnemers in de toekomst nog beter van relevante informatie kunnen voorzien. Zo kunnen pensioenuitvoerders nog meer invulling geven aan hun maatschappelijke taak.” David: “Ik zie hier ook een verantwoordelijkheid voor werkgevers. Als je samen met je werknemers jarenlang premie opgebouwd hebt voor een mooi pensioen, dan wil je toch dat die regeling goed uitpakt en dat jouw werknemers optimaal van hun pensioen kunnen genieten? Goed informeren vooraf en begeleiden bij dit soort keuzes hoort daar wat mij betreft ook bij.”

De technologie staat klaar

Met de gecombineerde technologieën van Yellowtail en Ortec Finance geven pensioenuitvoerders hun deelnemers op een eenvoudige en gebruiksvriendelijke manier inzicht in hun financiële totaalplaatje. Dat zou het financiële leven van deelnemers aanzienlijk verbeteren, vooral als zij de beslissing over het wel of niet opnemen van een bedrag uit hun pensioenpot zonder hulp van een adviseur (moeten) maken. Wij zijn er klaar voor.”

Meer weten over dit onderwerp?
Neem dan gerust contact met ons op met Robin Bouman