Waardegedreven zorg: ‘Zo maken we het verschil voor de patiënt’

Patiënt centraal en zorg betaalbaar houden

‘Over het algemeen is het zo dat iemand met klachten naar een zorgverlener gaat, dat die zorgverlener een diagnose stelt en dat er bij de diagnose een behandeling hoort,’ stelt Anne-Sophie. ‘Bij die aanpak wordt vaak vanuit de ziekte beredeneerd: wat moeten we doen om de ziekte op te lossen? Daardoor hebben we minder aandacht voor de vraag wat de patiënt nódig heeft. Dit kan ‘genezing’ zijn, maar een verbetering van de kwaliteit van leven is ook een mogelijke uitkomst die er voor de patiënt toe doet, of soms wil de patiënt bepaalde fysieke activiteiten kunnen uitvoeren.’

Waardegedreven zorg (WGZ), ook wel value-based healthcare (VBHC) genoemd, vult dat hiaat; het is zorg die draait om betere uitkomsten voor de patiënt, tegen redelijke kosten. ‘WGZ is een van de pijlers van het Integraal Zorgakkoord,’ zegt Marije, ‘en dat is niet voor niets zo. De zorg móét op een andere manier georganiseerd worden om het betaalbaar te houden. En belangrijker nog: om kwaliteit te blijven leveren aan patiënten.’

Knieoperatie of fysiotherapie?

Ter illustratie haalt Anne-Sophie een fictief voorbeeld aan van een patiënt die graag wandelt, maar die dat door knieproblemen niet meer goed kan. Als de arts een knieoperatie zou suggereren waarmee de patiënt zelfs weer zou kunnen hardlopen, gaat de arts voorbij aan de wens van de patiënt: die wil niet hardlopen, maar wandelen. Fysiotherapie of pijnstilling zou in zo’n geval veel beter passen – en bovendien minder ingrijpend én minder kostbaar zijn. Marije: ‘Het is dus niet de diagnose, de zorgverlener of de operatiekamer waar de zorg omheen wordt georganiseerd, maar de patiënt. Die beslist samen met de zorgverlener over de best passende zorg.’

Data als randvoorwaarde

Het gesprek tussen de zorgverlener en patiënt is heel belangrijk voor waardegedreven zorg – en uitkomstdata zijn bij dat gesprek cruciaal. Marije: ‘De arts kan de patiënt bijvoorbeeld geanonimiseerde uitkomstdata laten zien van vergelijkbare patiënten, zodat ze samen kunnen zoeken naar de best passende behandeling.’ En ook een dashboard met historische data van de patiënt zelf kan in de spreekkamer duidelijkheid geven.

‘Je hebt voor waardegedreven zorg dus data nodig,’ vult Anne-Sophie haar collega aan, ‘en die data komt vaak voor een groot deel uit het EPD. Furore Conclusion heeft veel ervaring met zowel data- als EPD-projecten, dus we kunnen ziekenhuizen heel goed ondersteunen als het gaat om het data-aspect van waardegedreven zorg. Daarbij maakt het niet uit of het een specifiek WGZ-team is dat we ondersteunen, een IT-team of een regionaal netwerk.’

Van inventariseren tot visualiseren

Hoe de ondersteuning van Furore Conclusion er precies uitziet, hangt af van de vraag waar in het proces de zorginstelling hulp nodig heeft. Is er bijvoorbeeld ondersteuning nodig bij het verzamelen van de data, of is er juist behoefte aan het inzichtelijk maken van data?

Marije: ‘Furore Conclusion kan over het hele dataspectrum een rol spelen. Tijdens de inventarisatiefase kunnen we helpen om patiëntengroepen te identificeren en het informatieproces rond het zorgpad in kaart te brengen. Daarna komt de bronregistratie: hoe wordt er geregistreerd? Gebeurt dat eenduidig? Hoe voorkomen we extra registratielast? Kunnen er processen worden geoptimaliseerd? Vervolgens verzamelen we alle data, bijvoorbeeld in een dataplatform, en waar nodig modelleren we de data, zodat gegevens uniform en gestandaardiseerd kunnen worden uitgewisseld. In de fase van datatoepassing hergebruiken we de data en maken we deze inzichtelijk met dashboards en visualisaties.’

Dashboards op verschillende niveaus

Dashboards en visualisaties vormen op meerdere niveaus een waardevol hulpmiddel bij waardegedreven zorg. Marije: ‘In de spreekkamer is het voor artsen en patiënten bijvoorbeeld fijn om de gezondheidsuitkomsten van vergelijkbare patiënten te kunnen zien. Dat maakt inzichtelijker welke behandeling aansluit op de behoeften van de patiënt. Maar we kunnen ook een dashboard maken voor een team dat het zorgpad rond een bepaalde aandoening wil verbeteren. Of een dashboard op regionaal niveau – waarin je de data regionaal verzamelt en op basis daarvan van elkaars resultaten leert en ze gaat verbeteren. Voor al die niveaus hebben we de technische kennis bij Furore Conclusion in huis.’

WGZ-IT-consultants opleiden

Indirect is Furore Conclusion al jaren bezig met een stevige basis voor waardegedreven zorg door zich te richten op goede bronregistratie en het herbruikbaar maken van data in de zorg. Dat heeft er onder andere toe geleid dat Furore Conclusion al bij meerdere WGZ-projecten betrokken is (geweest). ‘Daarom zijn we aan het investeren in onze kennis over waardegedreven zorg en de daarvoor benodigde IT,’ vertelt Anne-Sophie. ‘We leiden onder andere een aantal collega’s op tot WGZ-IT-consultants – van die mensen die echt van de hoed en de rand weten en kunnen adviseren en ondersteunen in de hele data journey die komt kijken bij de implementatie van WGZ.’

‘Waardegedreven zorg is een onderwerp dat heel erg leeft, en we merken dat onze collega’s er enthousiast van worden,’ vult Marije aan. ‘Het maakt immers heel erg zichtbaar waar we het voor doen: hoe wordt de datatechniek die we toepassen nou eigenlijk gebruikt? En wat levert het op? Uiteindelijk willen we bij Furore Conclusion allemaal de gezondheidszorg verbeteren, en waardegedreven zorg geeft daar een verhaal aan. Het maakt ons werk concreet.’