Zorgtechnologie als versneller van innovatie in de langdurige zorg

Belinda Ooms, woonzorg verpleegkundige bij Zorgaccent, vertelt dat de organisatie werkt met kleinschalige teams die elk hun eigen huishouding hebben wat betreft bewoners en cliënten. “Hieronder valt boodschappen doen, samen koken en zorgen dat de medicatie op orde is. De teams zijn zelf verantwoordelijk voor de disciplines en hebben dus ook geen lagen van hiërarchie.” Dit betekent dat zorgmedewerkers een grote mate van autonomie hebben in hun werk en zelf verantwoordelijk zijn voor het organiseren van de zorg rondom hun cliënten. Dit zorgt voor korte lijnen en veel betrokkenheid, maar maakt de introductie van nieuwe technologieën ook een proces dat tijd en aandacht vraagt.

D&A Conclusion heeft ZorgAccent ondersteund bij het projectmatig werken met zorgtechnologie en het ontwikkelen van een afwegingsmethodiek voor effectieve implementatie. Ook hielp D&A Conclusion bij het opzetten van een innovatieteam, dat zich richt op de toepassing en optimalisatie van innovaties binnen de zorg.

Team adviseurs zorgtechnologie bij ZorgAccent (op de foto van links naar rechts Anke Harbers, Joyce Koster, Belinda Ooms, Lindsey Zandhuis).

Binnen Zorgaccent worden momenteel al diverse technologieën ingezet om de zorg te ondersteunen en toegankelijker te maken. Een aantal voorbeelden zijn:

Compaan – een gebruiksvriendelijke tablet voor beeldzorg, waarmee cliënten digitaal contact kunnen onderhouden met een team van zorgverleners. Zorgaccent heeft een beeldzorgteam van 15 zorgverleners dat dagelijks paraat staat via de Compaan.

Medido medicijndispenser – een automatisch medicatie-uitgiftesysteem dat cliënten helpt zelfstandig hun medicatie in te nemen.

Robot Tessa – een sociale robot die cliënten herinnert aan dagelijkse activiteiten, zoals eten en medicatie innemen.

Het succes van deze technologieën staat of valt met hoe goed ze aansluiten bij de behoeften van zorgverleners en cliënten.

Wijkverpleegkundige Lindsey Zandhuis haalt als voorbeeld een nieuwsitem uit 1988 aan, waarin Amsterdammers werd gevraagd naar hun mening over de mogelijke komst van de mobiele telefoon. “Veel mensen vonden het onzin en gaven aan dat ze al een antwoordapparaat hadden of gewoon naar een telefooncel konden gaan. Tegenwoordig kunnen we ons dat niet meer voorstellen. Met zorgtechnologie bevinden we ons in een vergelijkbaar stadium.”

Cliënten ervaren zorgtechnologie vaak als spannend en nieuw, en hetzelfde geldt voor medewerkers. Zij kunnen weerstand voelen, bijvoorbeeld door een gebrek aan kennis over een product. Omdat ZorgAccent een zelfsturende organisatie is, moet de vraag naar scholing over zorgtechnologie vanuit de medewerkers zelf komen. Volgens Lindsey is het daarom essentieel om het positieve effect van zorgtechnologie te blijven benadrukken, zodat meer medewerkers enthousiast worden en de adoptie ervan wordt vergroot.

Een ander mooi praktijkvoorbeeld van de implementatie van zorgtechnologie binnen een organisatie is Careaz. Deze zorgorganisatie biedt persoonlijke zorg en ondersteuning aan ouderen in de Achterhoek, zowel thuis als op woonzorglocaties, met een sterke focus op welzijn en zelfstandigheid. Tijdens een klankbordsessie met D&A Conclusion en de zorgverleners van de organisatie kwamen een aantal belangrijke lessen naar voren die breder toepasbaar zijn binnen de langdurige zorg:

Betrek medewerkers vroeg in het proces – Zorg ervoor dat technologie niet van bovenaf wordt geïntroduceerd, maar dat zorgmedewerkers de ruimte hebben om actief mee te denken over welke oplossingen passen bij hun werk.

Zorg voor laagdrempelige ondersteuning – Een aanspreekpunt in de vorm van een tech-ambassadeur of digicoach verlaagt de drempel om vragen te stellen en zorgt voor snellere adoptie.

Creëer bewustwording en inzicht – Door medewerkers te laten zien hoeveel tijd en werkdruk technologie kan besparen, groeit de motivatie om ermee aan de slag te gaan.

Opleiding en training zijn cruciaal – Digitale vaardigheden moeten structureel worden ontwikkeld, niet alleen bij nieuwe medewerkers, maar ook bij ervaren zorgverleners.

Het toetsen van de nieuwe aanpak bij Careaz toonde aan dat een doordachte en ondersteunende implementatie cruciaal is. Door medewerkers actief te betrekken en hen de juiste begeleiding te bieden, werd de nieuwe werkwijze breed omarmd. Dit benadrukt dat technologie pas effectief is wanneer zorgverleners vertrouwen hebben in het gebruik en de meerwaarde ervan zien.

De implementatie van technologie in de langdurige zorg is een continu proces, waarbij de balans tussen innovatie en persoonlijke zorg centraal staat. De toekomst biedt veelbelovende ontwikkelingen, zoals AI-gestuurde zorgplanning, leefstijlmonitoring en thuismonitoring, die zorgverleners ondersteunen en cliënten langer zelfstandig laten wonen.