NieuwsConclusionBright Alley I Concl...NieuwsEffectief en toegank...

Effectief en toegankelijk leren door Multimedia Principes

In de afgelopen jaren is de vraag naar digitale leeroplossingen, zoals e-learning en serious games, enorm toegenomen. Deze verschuiving naar digitaal leren biedt mogelijkheden om leren aantrekkelijker en effectiever te maken, mits het goed wordt ontworpen. Hier komen de Multimedia Principes van Richard E. Mayer in beeld. Deze principes bieden een bewezen didactisch kader voor het ontwerpen van multimediale instructie die niet alleen leeruitkomsten optimaliseert, maar ook essentieel is voor digitoegankelijkheid.

Bij Bright Alley geloven we dat effectief en toegankelijk leren hand in hand gaan. Daarom passen ook wij de Multimedia Principes toe in de ontwikkeling van onze digitale leeroplossingen, met het oog op zowel leerresultaten als inclusiviteit.

 Maar wat houden deze principes precies in, hoe passen wij ze toe en wat is de toegevoegde waarde? Onze collega Mirte Bergman schreef er een blog over.

20 februari 2025   |   Nieuws   |   Door: Bright Alley I Conclusion

Deel

Mirte plakt post-it’s op haar beeldscherm waar de woorden Modality, Signaling en Personalisation op geschreven staan. Hiermee geeft ze aan waar deze multimediaprincipes te zien zijn in de e-learningmodule die op het beeldscherm wordt getoond.

De Multimedia Principes en hun toepassing

Mayer's principes zijn gebaseerd op uitgebreid psychologisch onderzoek naar hoe mensen leren. Ze helpen bij het beperken van cognitieve overbelasting en zorgen ervoor dat multimediale leeromgevingen effectief en toegankelijk zijn. Dit is belangrijk, omdat digitaal leren vaak wordt gekenmerkt door diversiteit in leerstijlen en vaardigheden. Daarnaast stelt digitoegankelijkheid eisen aan het ontwerp van digitale content, zodat deze bruikbaar is voor mensen met een beperking. Door Mayer's principes te volgen, kunnen we leren niet alleen effectiever, maar ook inclusiever maken.

 Hoewel Mayer in totaal twaalf principes heeft geformuleerd, richten we ons in deze blog op de vijf meest toegepaste en impactvolle principes. Deze principes komen in de praktijk het vaakst voor en hebben bewezen een grote bijdrage te leveren aan effectieve en toegankelijke leeroplossingen.

De afbeelding toont een diagram met de titel "SIGNALING PRINCIPLE". Het diagram legt uit dat visuele of auditieve signalen de aandacht van de lerende kunnen richten op cruciale onderdelen van de lesstof.
  1. Signaling Principle: Benadruk essentiële informatie
    Het Signaling Principle stelt dat visuele of auditieve signalen de aandacht van de lerende kunnen richten op cruciale onderdelen van de lesstof. Dit helpt om de cognitieve belasting te verminderen en verhoogt de informatieverwerking. Dit doen we bijvoorbeeld door visuele cues, zoals pijlen, arceringen of highlights toe te voegen. Voor schermlezers leggen we nadruk op onderdelen door ze in een logische voorlees-volgorde (focus order) te plaatsen en kritisch te kijken welke onderdelen we wel en niet in deze volgorde opnemen.
Deze plaat toont twee keer deze afbeelding: twee mensen die met elkaar praten. Een zonder tekst maar met audio-icoon. Deze heeft een duim omhoog. Een zonder audio en tekst; duim omlaag.
  1. Modality Principle: Combineer visuele en auditieve informatie
    Volgens dit principe leren mensen effectiever wanneer visuele elementen worden gecombineerd/verrijkt met gesproken uitleg in plaats van geschreven tekst. Op deze manier spreek je niet alleen het visuele maar ook het auditieve kanaal van het werkgeheugen aan. Door afwisseling van tekst en audio, vermijden we overmatig gebruik van tekst op het scherm. Voor slechthorenden is het daarin belangrijk om ondertiteling of transcripties aan te bieden.
De afbeelding toont twee groene diagrammen met witte tekstvakken erboven. In het ene tekstvlak staat de kernboodschap en een duim hoog. In het andere tekstvlak staat een zeer uitgebreide tekst met een duim omlaag.
  1. Personalisation Principle: Gebruik een persoonlijke en toegankelijke stijl
    Mayer ontdekte dat een informele, persoonlijke toon meer betrokkenheid creëert bij lerenden. Dit maakt de inhoud niet alleen aantrekkelijker, maar verlaagt ook de drempel voor het begrijpen van complexe informatie. In onze leerinterventies sluiten we het taalgebruik daarom aan op de doelgroep, schrijven we veelal in een conversatietoon en gebruik we eenvoudige, begrijpelijke taal. Hiermee vergroten we de (digi)toegankelijkheid van onze leeroplossingen niet alleen voor mensen met een beperking, maar voor iedereen.
De afbeelding toont twee dezelfde foto's van iemand die op een laptop werkt. Bij de ene foto is geen tekst in beeld en een duim omhoog, bij de andere is wel tekst in beeld en een duim omlaag.
  1. Redundancy Principle: Vermijd overbodige herhaling
    Het Redundancy Principle benadrukt dat het efficiënter is om een enkele informatiebron te gebruiken om bepaalde informatie te verstrekken. Als er bijvoorbeeld een voice-over wordt gebruikt, vermijden we dat tegelijkertijd diezelfde tekst geschreven in beeld staat. Echter is het wel belangrijk dat ondertiteling of audiodescripties beschikbaar zijn voor mensen die dit nodig hebben. Deze staan dan alleen niet standaard in beeld, maar kunnen aangezet worden.
  1. Spatial Contiguity Principle: Plaats gerelateerde informatie dicht bij elkaar
    Informatie die visueel of tekstueel bij elkaar hoort, moet ruimtelijk dicht bij elkaar worden gepresenteerd. Dit helpt de lerende om verbanden te leggen zonder onnodig te hoeven zoeken. Denk aan tekstlabels die direct naast de bijbehorende afbeelding of grafiek staan. Voor schermlezers kan een logische volgorde in de focus order worden gebruikt om verbanden duidelijk te maken.

Belang voor digitoegankelijkheid

Zoals hierboven te lezen is, geven de Multimedia Principes ook richting aan het toegankelijk maken van de digitale inhoud voor iedereen, ongeacht hun vaardigheden en beperkingen. Door principes zoals Redundancy  en Spatial Contiguity in te zetten houden we het leerproces overzichtelijk, wat essentieel is voor mensen met (cognitieve) beperkingen. Daarnaast houden we een inclusief ontwerp aan waarin we tekstalternatieven, ondertiteling en transcripties aanbieden. Met het toevoegen van visuele signalen en duidelijke navigatie verbeteren we bovendien niet alleen de gebruiksvriendelijkheid voor mensen met een beperking, maar eigenlijk voor iedereen.

De toegevoegde waarde

Het toepassen van de Multimedia Principes in leeroplossingen die wij voor onze klanten ontwikkelen, hebben voor hen een duidelijke meerwaarde:

  • Verhoogde betrokkenheid en kennisoverdracht: Effectief gebruik van multimedia leidt tot beter begrip en betere leerresultaten, wat direct bijdraagt aan de productiviteit en tevredenheid van medewerkers.
  • Inclusieve leerervaringen: Met het centraal stellen van digitoegankelijkheid bereikt de klant een breder publiek, positioneert hij zichzelf als inclusieve en vooruitstrevende partner en voldoet hij eerder aan wettelijke vereisten (zoals WCAG-richtlijnen).

Mayer's Multimedia Principes bieden dus een krachtige basis voor het ontwikkelen van digitale leeroplossingen die niet alleen effectief zijn, maar ook rekening houden met digitoegankelijkheid. Bij Bright Alley zetten we deze principes centraal in ons ontwerp, zodat we leeroplossingen creëren die inclusiever zijn, optimaal gebruikmaken van de (cognitieve) capaciteiten van alle lerenden en de impact van digitale leren vergroten. Zo zetten we samen medewerkers in beweging!